سرمایۀ اجتماعی و ضرورت آن در توسعۀ پایدار روستایی (مطالعۀ موردی: مناطق روستایی بخش میانکوه شهرستان اردل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه جغرافیای دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستای دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی سرمایۀ اجتماعی و تأثیر آن بر توسعۀ پایدار روستایی انجام شده که از لحاظ ماهیت، توصیفی و از نظر هدف کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعۀ آماری تحقیق حاضر، تمام سرپرستان خانوارهای مناطق روستایی بخش میانکوه شهرستان اردل بوده که با استفاده از نرم‏افزار Sample power تعداد 254 نفر به‌منزلۀ نمونه جهت مطالعه، به روش طبقه‏ای تصادفی و متناسب با اصل تسهیم به نسبت در مناطق روستایی بخش میانکوه انتخاب و موردمطالعه قرار گرفته‏اند. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسش‌نامه و به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل عاملی تأییدی مرتبۀ دوم و مدل تحلیل معادلات ساختاری استفاده شده است. ابزار مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته‏ای است که روایی آن به‌صورت محتوایی (صوری) و سازه‏ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفته است. نتایج مربوط به زیر شاخص‌های سرمایۀ اجتماعی بیانگر این است که اعتماد اجتماعی با ضریب عاملی 85/0، کیفیت شبکه با ضریب عاملی 72/0 و مشارکت اجتماعی با ضریب 67/0 دارای بیشترین هم‌بستگی با سرمایۀ اجتماعی است و ارزش اخلاقی مشترک با ضریب عاملی 37/0 کم‌ترین هم‌بستگی را به خود اختصاص داده است. ورود این عامل‌ها در مدل معادلات ساختاری به‌منزلۀ زیرشاخص‏های سرمایۀ اجتماع (متغیر پنهان) به‌منزلۀ متغیر مستقل نشان‌دهندۀ تأثیر مستقیم و بسیار قوی سرمایۀ اجتماعی بر توسعۀ پایدار بوده است به‌گونه‏ای که با تغییر یک واحد از سرمایۀ اجتماعی ، شاهد 84/0 تغییر در توسعۀ پایدار روستایی در منطقه موردمطالعه خواهیم بود. نتایج بر ضرورت توجه به سرمایۀ اجتماعی و تقویت ابعاد مختلف آن جهت حرکت در جهت توسعۀ پایدار در بخش میانکوه تأکید دارد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social Capital and Its Necessity in Sustainable Rural Development (Case Study: Social Capital and the Necessity for Sustainable Rural Development (Case Study: Rural Areas of Miankuh District, Ardal County)

نویسندگان [English]

  • Alireza Jamshidi 1
  • Hamid Nazari 2
1 , Department of Geography, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran
2 Candidate, Geography and Rural Planning, Faculty of Geography Sciences and Planning, University of Isfahan, Iran
چکیده [English]

This study aimed to investigate social capital and its impact on sustainable rural development. The is a descriptive-analytical research, the purpose is of the practical form and it is done in survey method. The statistic sample is all the heads of household lived in rural areas of Miankuh District, Ardal County. A sample of 254 persons was selected by stratified random sampling in the study area, using Sample Power software. The sample was studied under proportional impartation method. The questionnaire was used to collect information. The information was analyzed by Confirmatory Factor Analysis, second stage, and Structural Equation Analysis Modeling. Validity of the research instruments was evaluated and confirmed contently (face validity) and structurally; its reliability was approved by composite reliability. The results of the social capital sub-indices indicate that social trust with a coefficient of 0.85, network quality with 0.72 and social participation with 0.67 have the highest correlation with social capital; common moral values with a coefficient of 0.37 has the lowest correlation. The inclusion of these factors in the structural equation modeling as sub-indices of community capital (hidden variable) as an independent variable shows the direct and the strong impact of social capital on sustainable development. That means, by changing a unit of social capital, a change of 0.84 occurs for the sustainable rural development in the study area. The results emphasize the necessity to pay attention to social capital and strengthen its various dimensions to move towards sustainable development in the Miankuh area

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • Rural Development
  • Structural Equation
  • Miankuh
  • Ardal

مراجع

احمدی، م.، محمدی یگانه، ب.، و سنایی مقدم، س. (1397). تحلیل اثرات سرمایۀ اجتماعی در کاهش فقر خانوارهای روستایی (مطالعۀ موردی: دهستان پشته زیلایی، استان کهگیلویه و بویر احمد). نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 10(1)، 93ـ107.‎
اسماعیلی، ر. (1385). بررسی شاخص‏های توسعۀ اجتماعی و سطح‌بندی آن در شهرستان‏های استان اصفهان. پایان‌نامۀ دکتری، دانشگاه اصفهان.
بدری، س.ع.، و رکن‌الدین افتخاری، ع.ر. (1382). ارزیابی پایداری؛ مفهوم و روش. تحقیقات جغرافیایی، 69، 9-34.
بیکر، و. (1382). مدیریت و سرمایۀ اجتماعی. ترجمۀ م. الوانی و م.ر. ربیعی. تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
پیران، م.، موسوی، م.ط.، و شیانی، م. (1386). کار پایۀ مفهومی و مفهوم‌سازی سرمایۀ اجتماعی (با تأکید بر شرایط ایران)، رفاه اجتماعی، 44، 9ـ23.
حیدری ساربان، و. (1397). اثرات سرمایۀ اجتماعی بر اقتصاد نواحی روستایی شهرستان آستارا. اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، 7(25)، 123ـ144.‎
خانی، ف.، قدیری معصوم، م.، و ملکان، ا. (1392). تأثیر مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی بر ارتقای توسعۀ روستایی (مطالعۀ موردی: دهستان گودین، شهرستان کنگاور)، فصلنامۀ بین‌المللی انجمن جغرافی‌دانان ایران، 38، 133ـ152.
خوش‌فر، غ.ر.، و میرزاخانی، ش. (1396). بررسی رابطۀ بین شاخص‌های سرمایۀ اجتماعی با سطح توسعه‌یافتگی (موردمطالعه: شهرستان‌های استان گلستان در سال‌های 1385 ـ1390). مشارکت و توسعۀ اجتماعی، 2(3)، 1-25.‎
صالحی امیری، س.ر.، و نادری، ا.ا. (1390). مبانی نظری و راهبردی مدیریت ارتقای امنیت اجتماعی و فرهنگی در تهران. راهبرد، 59، 49ـ76.
فراهانی، ح.، عبدلی، س.، و چراغی، م. (1391). ارزیابی اثرات سرمایۀ اجتماعی در توسعۀ نواحی روستایی با تأکید بر کیفیت زندگی (مطالعۀ موردی: دهستان مشهد، میقان شهرستان اراک). برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 8، 67ـ78.
فعلی، ج.، گرجی کرسامی، ع.، سیاه چشم، م. (1397). بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر امنیت اجتماعی (موردمطالعه: شهروندان محلات حاشیه‌نشین شهر ساری). پژوهش‌نامۀ نظم و امنیت انتظامی، 11 (43)، 29-56.
قاسمی، و. (1390). برآورد حجم نمونه در مدل‌های معادلۀ ساختاری و ارزیابی کفایت آن برای پژوهشگران اجتماعی. جامعه‌شناسی ایران، 4، 138ـ161.
قاسمی، و. (1392). مدل‌سازی معادلۀ ساختاری در پژوهش‌های اجتماعی با کاربرد Amos Graphics. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
مبارکی، م. (1383). بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و جرم. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.
مریدسادات، پ.، زارع خلیلی، م.، و فرهادی، و. (2017). جایگاه سرمایۀ اجتماعی در توسعۀ پایدار سکونتگاه‌های روستایی (مطالعۀ موردی: بخش بیضاء، شهرستان سپیدان). پژوهش‌های دانش زمین، 1، 55ـ74.
موسوی، م.ن.، کبیری، ا.، و تقیلو، ع.ا. (1392). تحلیل تطبیقی فازی سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ روستایی موردشناسی: روستاهای شهرستان میاندوآب. جغرافیا و آمایش شهری ـ منطقه‌ای، 7، 1-20.
ناجی میدانی، ع.ا.، و آذری، ل. (1396). ضرورت انطباق کارآفرینی روستایی با رویکردهای زیست‌محیطی، همایش ملی بررسی راهکارهای مدیریت توسعۀ کارآفرینی روستایی در ایران. سبزوار، ایران.
همتی، ر. (1386). سرمایۀ اجتماعی: چالش‌های روش‌شناختی و ابزارهای اندازه‌گیری. همایش سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ اقتصادی مؤسسۀ عالی آموزش و پ‍ژوهش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی.
Dare, M., Schirmer, J., & Vanclay, F. (2014). Community engagement and social licence to operate. Impact Assessment & Project Appraisal, 32(3), 188–197.
Devine, J. (2006). Community based organizations new fad or old hat. Oxford University Press. Community Development Journal, 41(4), 521-527. Doi: 10.1093/cdj/bs1032.
Elkington, J. (1997). Cannibals with forks – Triple bottom line of 21st century business. Stoney Creek, CT: New Society Publishers.
Erokhin, V., Heijman, W., & Ivolga, A. (2014). Sustainable rural development in Russia through diversification: The case of the Stavropol Region. Visegrad journal on bioeconomy and sustainable development, 3(1), 20-25.
Geo, T., Ivolga, A., & Erokhin, V (2018). Sustainable Rural Development in Northern China: Caught in a Vice between Poverty. Urban Attractions, and Migration, Sustainability, 10, 1467; doi:10.3390/su10051467
Ghavidel, G., Jahani, M., Ghanbarzadeh, H., & Rahimi, H. (2018). Analysis of Social Capital Impact on Rural Sustainable Development (Case study: villages of central part of Torbat Heydarieh city). Ukrainian Journal of Ecology, 8(3), 32-41.
Goel, P. (2010). Triple bottom line reporting: An analytical approach for corporate sustainability. Journal of Finance, Accounting, and Management, 1(1), 27-42.
Grootaert, C., Narayan, D., Jones, V. N., & Woolcick, M. (2004). Measuring Social Capital an Integrated Questionnaire, World Bank Working, Paper18, World Bank, Washington DC.
Imperiale, A.J., & Vanclay, F. (2016). Experiencing local community resilience in action: Learning from post-disaster communities. Journal of Rural Studies, 47, 204–219.
Julio, C., & Martinez, J. (2005). Social Quality and Sustainable Development of Rural Territories. Rural Development Technical Handbook, 34.
Lie, Y., Pickles, A., & Savage, M. (2003). Conceptualizing and Measuring Social Capital: A New Approach, Centre for Census and Survey Research.: Department of Sociology Manchester University, Paper for BHIPS.
Mahmoudi, H., Renn, O., Vanclay, F., Hoffmann, V., & Karami, E. (2013). A framework for combining social impact assessment and risk assessment. Environmental Impact Assessment Review, 43, 1–8.
Miri, Gh., Javan, J., Afrakhteh, H., Velayati, S., & Shayan, H. (2011). The Role of Social Capital in Rural Development. Geography and Regional Development Journal, 8(14), 29-49. (in Persian)
Narayan, D., & Pritchett, I. (1999). Cents and sociability: Household income and social capital in rural Tauzauia. Economic Development and Cultural Change, 4, 871-897.
Poomkaew, P. (2006). Leadership, social capital and community development in rural Thailand, Ph.D., the university of York (United Kingdom), 425.
Putnam, R. (1903). Making democracy work: Civic traditions modern Italy. Princetom, N.Y: Princeton University Press.
Ruschmann, D. V. M. (2001). Turismo e planejamento sustentável: a proteção do meio ambiente. (7th ed.). Campinas: Papirus.
Sabatini, F. (2005). Social Capital as Social Networks: a Net Framework for Measurement, Working, Department of Public Economics, University of Rome La Sapienza Paper,83.
Shapovalov, D., & Fomin, A. (2019). Social and legal aspects of sustainable rural development. International agricultural journal, 62(1), 10-20.
Stone, W., & Hughes, J. (2002). Social Capital: Empirical Meaning and Measurement Validity. Australian Institute of Family studies, Research paper, 27.
Vanclay, F. (2015). The potential application of qualitative evaluation methods in European regional development: Reflections on the use of Performance Story Reporting in Australian natural resource management. Regional Studies, 49(8),1326–1339.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار