تحلیلی بر موانع زمانی- فضایی مشارکت زنان روستایی در نیروی کار در قلمرو جغرافیای زمان (مطالعه موردی: شهرستان ورزقان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تبریز، محقق پسادکتری (INSF)، تبریز، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکدۀ برنامه‌ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

همگام با توسعه روستایی، زنان همواره علاقه‌مند به مشارکت در نیروی کار در فعالیت‌های غیرکشاورزی و بخش خدمات در جامعه هستند. این جامعه متشکل از مسیرهای بی‌وقفه و شبکه‌ای است که توسط مردم در فضا ترسیم شده است. مسیر فضا – زمان، منشور اصلی جغرافیای زمان است و موانع و محدودیت‌های زمانی- فضایی موجود در مسیر اشتغال زنان روستایی شهرستان ورزقان مسئله‌ای است که مطالعه حاضر به تحلیل آن پرداخته است. تحقیق بر اساس هدف از نوع کاربردی بوده و از لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی است. از روش ترکیبی مبتنی بر توسعه ابزار استفاده شده است. در مجموع تعداد 45 نفر زن برای شرکت در نظرسنجی و پاسخ به سؤالات چندگزینه‌ای (طیف لیکرت) انتخاب شدند که 25 نفر از این حجم در مصاحبه‌های عمیق کیفی شرکت نمودند. مصاحبه‌ها هدفمند بوده و حجم نمونه از طریق نمونه‌گیری آسان انتخاب شده است. در بخش کیفی از روش «پژوهش درون‌نگری هدایت‌شده» با استفاده از نرم‌افزار مکس کیودا 20 و در بخش کمی از مدل‌سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی با نرم‌افزار اسمارت. پی. ال. اس 3 استفاده شد.بعد «فردی و خانوادگی»، «فرهنگی و اجتماعی» و «موانع مدیریتی و ساختاری» به‌عنوان درون‌مایه‌های اصلی شناخته شدند. «فضای حیاتی» از نظر سوق یافتن زنان روستایی در منشور زمان- فضا به مشاغل کم اعتبار؛ «ایدئولوژی مرد به‌عنوان نان‌آور» به معنای مرد به‌عنوان تأمین‌کننده اصلی معیشت اقتصادی خانواده و وابسته بودن زن؛ «شرایط بحران در زمان-فضا» ، به عنوان مهمترین محدودیت‌های مشارکت زنان روستایی در نیروی کار در قلمرو جغرافیای زمان هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An analysis of time-space barriers of rural women's participation in the labor force in the area of time geography Case study: Varzeqan county

نویسندگان [English]

  • AGHIL KHALEGHI 1
  • afshin yeganeh 2
  • azar bokaei 2
1 TABRIZ
2 Tabriz University
چکیده [English]

Along with rural development, women are always interested in participating in the labor force in non-agricultural activities and the service sector in society. This society consists of uninterrupted paths and networks drawn by people in space. The space-time path is the main charter of time geography and the obstacles and time-space constraints in the employment path of rural women in Varzeqan county is an issue that the present study has analyzed. The research is applied based on the purpose and descriptive-analytical in terms of nature and method. A total of 45 women were selected to participate in the survey and answer multiple-choice questions (Likert scale) and 25 of these participated in in-depth qualitative interviews. The interviews were purposeful and the sample size was selected through Convenient Sampling. In the qualitative part, the method of "guided introspection research" using MAXQDA 20 software was used. In the quantitative part, SEM using the PLS method with Smart PLS software was used., as the main themes in the space-time constraints of rural women's participation Were recognized in the workforce. "Vital space" in terms of leading rural women in the time-space charter to low-paying jobs; "The ideology of the man as breadwinner (gender stereotypes)" means the man as the main provider of the family's economic livelihood and the woman's dependence; "Time-space crisis conditions" in the sense that women are seen as a potential reserve labor force are the most important constraints on the participation of rural women in the labor force in thetime geography .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women's participation
  • Labor force
  • Time Geography
  • Mixed research method
  • Varzeqan

مراجع

چمبرز، ر. (1376). توسعۀ روستایی: اولویت‌بخشی به فقرا. ترجمۀ م. ازکیا. تهران: دانشگاه تهران.
خنیفر، ح.، و مسلمی، ن. (1398). اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی (جلد دوم)، رویکردی نو و کاربردی. تهران: نگاه دانش.
دادورخانی، ف.، و احمدی، م. (1388). تبیین عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در تصمیم‌گیر‌ی‌های اقتصادی ـ اجتماعی در مناطق روستایی (مطالعۀ موردی: محدوده‌ی روستایی چیر ـ یامچی شهرستان زنجان). زن در توسعه و سیاست، 4، 95ـ 113.
دانش‌مهر، ح.، خالق‌پناه، ک.، و زندی سرابسوره، س. (1399). طرد از میدان آموزش و بازتولید نابرابری جنسیتی: تحلیل روایت زنان روستاهای شهرستان دهگلان، زن در توسعه و سیاست، 1، 105ـ 129.
صادقلو، ط.، خوب، ش.، و صاحبی، ش. (1399). بررسی تأثیرات تبعیض جنسیتی بر میزان مشارکت‌پذیری زنان روستایی (منطقۀ موردمطالعه: دهستان‌های گلمکان و رادکان شهرستان چناران). زن در توسعه و سیاست، 1، 23ـ 53.
صدرموسوی، م.، کریم‌زاده، ح.، و خالقی، ع. (1395). تحلیلی بر عوامل مشارکت پایین زنان روستایی در نیروی کار با استفاده از روش آمیخته مورد: دهستان سینا در شهرستان ورزقان. اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، 16، 1ـ 20.
قاضی‌پور، س. (1397). تحلیل مکان‌مندی و زمانمندی الگوهای اجتماعی فعالیت روزمرۀ زنان در محلۀ سنگلج تهران، مطالعات شهری، 29، 85ـ 98.
محمدحسنی‌زاده، م.، فرجی سبکبار، ح.، مطیعی لنگرودی، س.ح. (1397). تحلیل اکتشافی الگوهای فضایی ـ زمانی رفتار بازدیدکنندگان (مطالعۀ موردی: مجموعۀ فرهنگی ـ تاریخی سعدآباد). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 1 (103)، 17ـ 34.
مرکز آمار ایران (1395). شناسنامۀ آبادی‌های شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی.
Asongu, S. A., Efobi, U. R., Tanankem, B. V., & Osabuohien, E. S. (2019). Globalizations and Female Economic Participation in Sub-Saharan Africa. Gender Issues. https://doi.org/10.1007/s12147-019-09233-3
Cedering, M., & Wihlborg, E. (2020). Village schools as a hub in the community - A time-geographical analysis of the closing of two rural schools in southern Sweden. Journal of Rural Studies, 80, 606- 617. https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2020.09.007
Creamer, E. G., & Reeping, D. (2020). Advancing mixed methods in psychological research. Methods in Psychology, 3, 100035. https://doi.org/10.1016/j.metip.2020.100035
Dai, J., & An, L. (2018). Time Geography. Comprehensive Geographic Information Systems,1, 303–312. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-409548-9.09625-1
Dijst, M. (2020). Time Geographic Analysis. LISER, Esch-sur-Alzette, Luxemburg.
Ellegard, K., & Svedin, U. (2012). Torsten Hager strand's time-geography as the cradle of the activity approach in transport geography. Journal of Transport Geography, 23, 17–25. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2012.03.023
Fang, Z., Shaw, S.-L., Tu, W., Li, Q., & Li, Y. (2012). Spatiotemporal analysis of critical transportation links based on time geographic concepts: a case study of critical bridges in Wuhan, China. Journal of Transport Geography, 23, 44–59. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2012.03.018
Friberg, T. (1990). Kuinnors Vardag. Om Kuinnors Arbete och Liv. Anpassningsstrategier i Tid och Rum. Lund University Press.
Gren, M. (2009). Time Geography. International Encyclopedia of Human Geography, 1, 279–284. https://doi.org/10.1016/B978-008044910-4.00755-0
Gren, M. 2020. Time Geography. International Encyclopedia of Human Geography,1, 283–289. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102295-5.10344-0
Hagerstrand, T. (1970). What about people in Regional Science? Papers in Regional Science, 24(1), 6-21.
Hirdman, Y. (1991). The Gender System. Moving On. Aarhus: Aarhus University Press.
Horner, M. W., Zook, B., & Downs, J. A. (2012). Where were you? Development of a time-geographic approach for activity destination re-construction. Computers, Environment and Urban Systems, 36(6), 488–499. https://doi.org/10.1016/j.compenvurbsys.2012.06.002
Janelle, D. G. (2015). Time-Space in Geography. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2, 415–420. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-097086-8.72070-8
Liu, X., Yan, W. Y., & Chow, J. Y. J. (2015). Time-geographic relationships between vector fields of activity patterns and transport systems. Journal of Transport Geography, 42, 22–33. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2014.10.005
McQuoid, J., & Dijst, M. (2012). Bringing emotions to time geography: the case of mobilities of poverty. Journal of Transport Geography, 23, 26–34. https://doi.org/10.1016/ j.jtrangeo.2012.03.019
Miller, H. J. (2005). A Measurement Theory for Time Geography. Geographical Analysis, 37(1), 17–45. https://doi.org/10.1111/j.1538-4632.2005.00575.x
Miller, H. J., & Bridwell, S. A. (2009). A Field-Based Theory for Time Geography. Annals of the Association of American Geographers, 99(1), 49–75. https://doi.org/10.1080/ 00045600802471049
Pourebrahim,N Parth Shah, Trang VoPham, David R. Doody, Teal R. Bell, M. Patricia deHart, Margaret M. Madeleine. (2021). Time and geographic variations in human papillomavirus vaccine uptake in Washington state. Preventive Medicine, 153, 106753. https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2021.106753
Raubal, M., Winter, S., Teβmann, S., & Gaisbauer, C. (2007). Time geography for ad-hoc shared-ride trip planning in mobile geosensor networks. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, 62(5), 366–381. https://doi.org/10.1016/ j.isprsjprs.2007.03.005
Rye, J.F., (2006). Rural youths’ images of the rural. Journal of Rural Studies. 22 (4), 409–421. https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2006.01.005
Saleem, H. T., Likindikoki, S., Silberg, C., Mbwambo, J., & Latkin, C. (2021). Time-space constraints to HIV treatment engagement among women who use heroin in Dar es Salaam, Tanzania: A time geography perspective. Social Science & Medicine, 268, 113379. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2020.113379
Scholten, C., Friberg, T., & Sandén, A. (2012). Re-Reading Time-Geography from a Gender Perspective: Examples from Gendered mobility. Tijdschrift Voor Economische En Sociale Geografie, 103(5), 584–600. https://doi.org/10.1111/j.1467-9663.2012.00717.x
Shaw, S.-L., & Yu, H. (2009). A GIS-based time-geographic approach of studying individual activities and interactions in a hybrid physical–virtual space. Journal of Transport Geography, 17(2), 141–149 https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2008.11.012
Thrift, N., & Glennie, P. (2001). Time-geography. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2, 15692–15696. https://doi.org/10.1016/B0-08-043076-7/02506-7
Yin, L., Shaw, S.-L., & Yu, H. (2011). Potential effects of ICT on face-to-face meeting opportunities: a GIS-based time-geographic approach. Journal of Transport Geography, 19(3), 422–433. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2010.09.007
Yuan, M. (2020). Space–Time Modeling 2: Geographic Information System Science Approaches. International Encyclopedia of Human Geography,1, 345–353. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102295-5.10617-1
Zhimin, M. (2011). Hägerstrand time-geography revisited from current perspective. International Conference on Multimedia Technology. https://doi.org/10.1109/ICMT. 2011.6002703
 
 

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار